Satua Bali : I Siap Selem lan Meng Kuuk

    Silih sinunggil Satua Bali sane sampun terkenal ring warga Bali. Tatuek sane pacang kababar ring artikel puniki, parilaksana Siap Selem, Meong Garong, Meng Kuuk.

    Carita puniki boya titiang sane ngurit, titiang wantah nuturang malih sane sampun wenten. Yadiastun wenten sane kaobah, minakadi kagentosin, kakirangin. Minab wenten taler sane kawewehin malih, anut pengrasan titiang komanten.

    Nenten panjang atur malih, raris cingak ring sor!

    satua bali siap selem
    Satua Siap Selem

    Ada katuturan satua I Siap Selem.
    I siap Selem ngelah panak papitu. Makejang panakne siteng-siteng lan lemu-lemu. Nanging ane paling cerika tusing ngelah bulu. Ia adanina I Doglag.

    Sawai-wai I Siap Selem ngalih amah kanti liwat ke dauh pangkunge.

    Ri kala dina anu ri sedek I Siap Selem lan panak-panakne ngalih amah joh di dauh pangkunge, tan patahenan, langite magedeblar kabarengin gerudug.

    I Siap Selem makesiab. Langite macihna lakar ujan, ia ngurimik.

    Konden pegat krimikane I Siap Selem. Me, lan jani mulih. Ento Langite selem ideng, guleme tebel dahat keto silih sinunggil panakne mojar.

    Oo Me, Tiang jejeh nyanan ujanan dini panakne I Doglag mapajar, das sibarengan ajak nyamanne.

    I Siap Selem, kipak kipek, mapan langite suba paketeltel ngulungang ujan. Sinah ujane bakal tuun jani, ngencolang I Siap Selem ngaukin pianakne.Cening jak mekejang, tutug meme, lan ditu di kubune ento malu maembon.

    Yen jani iraga mulih pastika iraga ujanan. Tolih adine, I Doglag. Ia tusing mabulu. Yening ia ujanan, dinginan, jejehin meme ia mati, I Siap Selem ngomong ka panak-panakne. Makejang panakne bengong ngantiang paitungan memene.

    Nah, jalan dini mesayuban malu. Nyen nawang bin jebos ujane nget, tur endang, ditu iraga mulih ajak makejang, raosne I Siap Selem nugtugang di subane teked di cacapan kubune.

    I Siap Selem ngukup pianakne makejang, di bucun kubune. Peliatne sing lepas ke langite. Ia ngacep mapinunas sareng Sang Hyang Embang, mangda kapica galah, matulak mulih kapakubonne.

    Konden suud I Siap Selem matur-atur, tan pasangkan…….

    Gedebleeerrrrrrr!!!!!!

    Ujane sayan bales, langite konden masih ngenah galang. Gumine sayan metengang.

    Yen kene unduke, iraga lakar sing nyidayang mulih. Palih melaha dini iraga nunas tulung ajak sang madue kubone keto itungane I Siap Selem.

    Om Suastiastu, Jro, I Siap ngangsel.

    Jero sane madue pondok, tiang nunas ledang jerone. Titiang lan panak-panak tiange, sareng maembon di kubon Jrone… keto I Siap Selem mojar.

    I Siap Selem, siep. Keto masi panak-panakne. Makejang pada nangenangkuping.

    Disubane apakpakan base, lantas pesu ane ngelah umahe. Sing ja len, ia I meong garong ane madan Meng Kuuk.

    Ngeong ngeong.. ……

    Eh…..! Siap Selem apa ane makada nyai mai. Apa tatujon nyanine? I Meong garong sombong.

    Matur sisip titiang, Jero, tiang kapetengan, ten nyidayang titiang mulih, mapan langite sabeh gede. Keto I Siap Selem mahbah munyi.

    Titiang nglungsur ledang Jerone, mriki titiang maembon mawinan tiang ngelah panak-panak kari cerik-cerik. Tusing melah keneh tiange, mapan sabehe kantun bales. Yening krobok tiang ujane, sinah panak tiange nemu sengkala. Keto I Siap Selem ngalelemes.

    I Meong Kuuk, sekadi mapineh-pineh. Makleteg bayune ngeka daya singit.

    Nah lamun buka keto, mai menek dini, oja ditu ajaka panake. Pedalem ia tampiasan ditu, I Meng Kuuk, milpilang daya.

    Ditu lantas Meng Kuuk ngajakin I Siap Selem tur panakne ka ambenne.

    Ujan tuun bales pesan. Pangkunge blabar. Yeh ne kutek. Sakancan don mis lan rarencek kaaud kaanyudang ka teben.

    Kene nyen, Lem, keto I Meng Kuuk ngawitin raos.

    Mapan ujane sayan suwe sayan bales. Pangkunge ane bedangin, pasti suba blabur agung. Sinah Nyai tusing nyidaang metas ngaliwat ditu. Meng Kuuk, ngedeng angkihan. Mapidabdab apanga I Siap Selem tusing ngelah bayu sasika.

    Paling melah, dini ajak panak nyaine nginep di kubun icange, Meng Kuuk matetanjen, apanga I Siap Selem nyak nginep di umahne.

    ……………

    Pangidih tiange mula keto. Sida ugi Jero ngemaang tiang nginep sawetara apeteng. Buin mani, dumogi langite galang tur ujane nget.

    Nah, yen suba keto. Lautang, alih tongos ane cocok ajak panak-panak nyaine I Meng Kuuk makenyem menang.

    I Siap Selem nginep.

    Munyin katak lan dongkange pakerok. Enggung lan gadagane saling sautin. Ujane jani sekadi kaacep olih ipun.

    Kung kek kek kung kek kong ……………………….

    Pakruyuk siap sirep rarene kapadingehang di kaja kangin. Ujane suba nipisang. I Siap selem tusing masi nyidaang ngidemang matene.

    Ia yatna-yatna, nyaganin panak-panakne, sawireh, tunian I Meng Kuuk, peliatne tusing taen joh ling panakne I Doglag. Sahasa makita nyagrap dogen.

    Meng Kuuk, patigelek paosne, ningalin panak-panakne pada moleh-moleh.

    Cening panak meme ajak mekejang, petengene jani, meme ngelah itungan melah. Ento ada I Siap Selem nginep. Kenken ben apang bakat ………………

    Konden nyarik munyinne I Meng Kuuk, Kabatek baan sayangne ngajak I panak, I Siap Selem nundun pinak-panakne.

    Ning bangun ning!

    Siep.

    Maadengan pesan I Siap Selem ngeraos.

    Bangun Ning, bangun!.

    Siep.

    Sepi latig.

    Ketelan ujane sayan langah. Minab ujane suba tusing bales. I Siap Selem milpilang paitungan.

    Sriap sriep munyinne I Meng Kuuk, tusing pedas. Sekadi nyawan ugug. Pada granggang grenggeng.

    I Siap Selem nutirin pianakne unduke buka keketo.

    Yen iraga tetep dini ngoyong, sinah iraga lakar sengkala. Keto tanggun munyinne.

    Jani meme ngelah daya. Cening ajak makejang, tundung meme jani. Ungsi punyan timbule kaja kangin ento. Di bongkol punyan timbule ento ada gook. Ditu cening masayuban. Apang sing katangeh baan I Meng Kuuk, saka besik cening makeber. Depang meme dini, ngitungang ia I Doglag.

    Krekek krekek, keto pesaut panakne.

    Lantas seka besik panak I Siap Seleme makeber ngungsi punyan timbule ane suba katujuhin.

    Brrr.. Burr.. Suuak…

    Siep.

    I Meng Kuuk, nangenang kuping.

    Brrr.. Burr.. Suuak…

    Siep.

    Apa ento Siap Selem? Meng Kuuk matakon.

    Ento don timbule ulung keto I Siap Selem masaut.

    Brrr.. Burr.. Suuak…

    Apa ento Siap Selem? Meng Kuuk buin matakon

    Ento don tiinge kasorong angin pesautne I Siap Selem.

    Seka besik panakne I Siap Selem mekeber ngungsi ke bongkol timbule. Telah suba makejang. Nanging I Doglag…………..

    Mapineh-pineh buin I Siap Selem. Kenken abete madaya. Pedalem I Doglag……………

    Apa ento Siap Selem? matakon lantas I Meng Kuuk.

    Siep a kijapan.

    Siap Selem …… Siap Selem…..

    Gumine suba peteng dedet. Tusing tepuk apa. Langite tan pabintang lan bulan, ngentugin kapetengan gumine. Langite suba siep. Ujane suba mareren, nanging dingine tanpa taanan.

    Siap Selem…..

    Siap Selem…..

    Tusing ada ne nyautin. Ditu lantas I Meng Kuuk nelokin pedemane I Siap Selem.

    Merawat-rawat ada selem nyedodog ditu.

    I Doglag pakiak, takut.

    Gangsaran tindak kuangan daya. Keto I Meng Kuuk. I Doglag mengkeb di dorin batu gedene. Iya kiak-kiak anggone baneh. Layah basangne I Meng Kuuk suba sing nyidang nanggehang malih.Saha nyagrep nyarap.

    Proookkkkkkkkk!

    Aduuuuuuuuuhhhhhh!

    I Meng Kuuk aduh-aduh. Kadene batune ento I Siap Selem pules. Sing medaya batun borehane kasagrep.

    Gigine ane rangap pungak. Caling ne lung tugel. Maaduh-aduh sing kapegatan.

    ……………………………………………..

    Langite kangin suba galang, siape suba pada tuun ngalih amah.……..

    I Meng Kuuk apeteng tusing nyidang pules. Bungutne sakitange. Gigine telah taas.

    Ditu I Siap Selem merasa galang kenehne. Panakne makejang selamet.

    Ditu I Siap Selem Magending ajak panak-panakne ngewalek.

    Ngik ngak ngik nguk gigi pungak nyaplok batu. Ngik ngak ngik nguk gigi pungak nyaplok batu.

    Tatuek satuane:
    Eda kadropon. Gangsaran tindak kuangan daya. Yadiastun kasengguh siteng lan sakti, nanging daya singit sane jagi ngalahang. Eda ngaden anake belog, mapan kawisesan tusing prasida katarka aji ules. Sekadi Sesonggan : Lemuh munyine nanging madui.

    Wantah asapunika prasida antuk titiang. Siap selem lan Meng Kuuk sampun kaloktah Wenten malih satua bali sane siosan minikadi I Belog, I Belog Meli Bebek, lan sane tiosan. Rarisang wacen anggen ngwangun budaya Bali.

    Posted by Teguh De

    Tidak ada komentar:

    Posting Komentar

    Masukkan komentar dan atau pertanyaan .......